...Έχει πολλά προτερήματα το βιβλιαράκι. Είναι χυμένο σε ένα σύστημα , έχει ενότητα και πάστρα και γυρεύει να ταιριάξει την τωρινή Ελλαδική κοινωνία σε ένα
κοινωνιολογικό σύστημα, Γερμανικό υποθέτω. Ίσως το σύστημα είναι όμορφο συμμετρικό και ευχάριστο, αλλά πάντα σύστημα μένει, δηλαδή θα αφήνει και κάποιον έξω, θα έχει και τα στραβά του.Εγώ δεν γνώρισα τον Χέγκελ, ούτε έμαθα τι πάει να πει διαλεχτική και μεταφυσική μέθοδος. Είμαι πρακτικός άνθρωπος, Ρωμηός, Τουρκομερίτης, ραγιάς, καταγίνουμε στα πολιτικά, εδώ, στην Τουρκική Ελλάδα που δεν καταδέχθηκε να στοχαστεί για αυτήν ο κ. Σκληρός. Ίσως δεν μας καταφρόνεσε, γιατί δεν μας αναγνωρίζει, αλλά περιγέλασε εκείνους από τους Ελλαδίτες που καταγίνονται με εμάς.
Όλα αυτά τα ονομάζει Μεγάλη Ιδέα!!
Το βιβλιαράκι του κ. Σκληρού το έκρινε αρκετά καλά ο Ραμάς και συμφωνώ μαζί του σε πολλά όπως σε αυτό: ότι ο ανοιχτός και άγριος πόλεμος μεταξύ μιας κοινωνικής τάξης και μιας άλλης είναι σημάδι πως διαλύεται η κοινωνία αφού δεν μπορούν οι τάξεις αυτές να βρουν πια κανένα τρόπο να τα ταιριάξουν και να ζήσουν μαζί, αφού στα άτομα δεν αρέσει σ΄ άλλο τίποτα να καταγίνονται παρά στον ξετσίποτο κομματικό κοινωνικό πόλεμο μεταξύ τους.
Κοινωνικές τάξεις θα βρίσκονται πάντα στην γη επάνω, αλλού πιο ξεχωρισμένες η μια από την άλλη, αλλού λιγότερο ξεχωριστές και πότε θα παλεύουν λιγότερο αναμεταξύ τους, πότε περισσότερο και πότε καθόλου γιατί θα έχουν φτάσει σε μιαν ισορροπία (αλληλεγγύη φρόνιμη και σοφή) που δικαιώματα και χρέη θα είναι κανονισμένα και θα εμποδίζουν τα αλληλοφαγώματα. Είναι καιροί που ξεσπάζουν πάλι και μαλώνουν άγρια οι τάξεις μεταξύ τους, είναι και καιροί που μαλώνουν ατελείωτα και δεν μπορούν να βρουν ισορροπία. Αυτοί είναι οι καιροί της κοινωνικής αρρώστιας. Και από τις τάξεις όλες, άλλες διοικούν και άλλες υποτάσσονται και κάποτε τούτες ρίχνουν κάτου τις άλλες και διοικούν αυτές. Αυτά δεν είναι καινούργια πράγματα, ούτε αξιοθαύμαστα. Πάντα έτσι ήταν οι κοινωνίες και θα είναι.
Θα μιλήσω λίγο σοβαρά με τον κ. Σκληρό που τον εκτιμώ για το καθάριο μυαλό του, και την ησυχία που συζητεί όλα και καθίζει το κάθετι στο σύστημα του. Θα τον ήθελα μονάχα λιγάκι πιο άνθρωπο σωστό κα
ι λιγότερο σκλάβο της επιστήμης. Σε κανενός τις θεωρίες ο άνθρωπος δεν ταιριάζει να σκλαβώνεται, ούτε στις δικές του. Και της επιστήμης υπάρχουν σύνορα. Πρέπει να τα βλέπει ο αληθινός σοφός. Από τα λόγια μου αυτά καταλαβαίνει ο αναγνώστης πως δεν μου πολυαρέσουν οι θεωρείες και τα συστήματα ούτε σαστίζω μπροστά στην επιστήμη, ούτε ξιπάζω όπως οι περισσότεροι.....Θα μου πει ο κ. Σκληρός "και λοιπόν δεν παραδέχεσαι πως θα φανερωθούν και στην Ελλάδα πόλεμοι άγριοι μια μέρα ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις;"
Και θα του αποκριθώ, " Είμαι κ. Σκληρέ πολιτικός. Εμείς οι πολιτικοί πηγαίνουμε σύμφωνα με τις περιστάσεις - δηλαδή βλέποντας και κάνοντας. Ο καλός πολιτικός με το δυνατό ψυχολογικό του μάτι, προβλέπει πολλά που είναι να γίνουν και προετοιμάζεται να τα δεχτεί, να τα διορθώσει όσο μπορεί, να τα μπαλώσει προσωρινά, να τα ξερριζώσει τελειωτικά αν μπορεί και είναι ανάγκη, να τα σπρώξει να μεγαλώσουν, να δυναμώσουν, να πάρουνε δρόμο αν κρίνει πως έτσι πρέπει.
Αν λοιπόν είναι πολιτικός όπως χρειάζονται τα κράτη θα έχει νόμο απαράβατο και σταθερό το αυστηρό πολιτικό συμφέρον του κράτους, δηλαδή την αυτοσυντηρησία του κράτους, και την νίκη της εθνικής ζωής, ας είναι και εις βάρος άλλων κρατών. Πρέπει λοιπόν να θυσιαστούν τα συμφέροντα της κάθε τάξης; οι προλετάριοι πρέπει να αρρωστήσουν, να μείνουν χωρίς ψωμί, γυμνοί, χωρίς σπίτια, να χαντακωθούν ολότελα και να πεθάνουν; (Βλέπω δάκρυα στα μάτια σου κ. Σκληρέ γιατί; μην είσαι και εσύ σπλαχνικός, φιλάνθρωπος, μαλακός; η μήπως επειδή παίρνω άλλη βάση στις σκέψεις μου από εσένα λυπήθηκες που σε βγάζω από το σύστημα σου;)
Ναι, αν είναι ανάγκη να ζήσουν έτσι οι εργάτες, αν το κράτος έχει γενικότερες δουλειές να
κοιτάξει, αν δεν είναι σοβαρός κίνδυνος για το κράτος, - ας ζήσουν ακόμα έτσι. Αν πάλι είναι να σηκωθούν, ας κάμουν τον σηκωμό τους και θα πάρουν με το έτσι θέλω άλλο ένα κόκαλο για να ζήσουν. Αν ο σηκωμός αυτός καταντήσσει μεγάλος σαν την Γαλλική επανάσταση, θα αλλάξει η τάξη που κυβερνά και θα έρθει να κυβερνήσει άλλη τάξη. Αυτό όμως δεν με ενδιαφέρει. Όποια τάξη κι αν θέλει ας έρθει, αν μπορεί, να κυβερνήσει σύμφωνα με τα συμφέροντα της και τα ιδανικά της. Φτάνει το κράτος να ζει, να στέκεται στα πόδια του, να μπορεί να έχει την θέση του ανάμεσα στα άλλα κράτη. Κάθε τάξη που κυβερνά ένα κράτος, πρέπει μεταξύ στα ιδανικά της, να έχει και την εικόνα του κράτους, την συνείδηση πως κάτι τι κοινό έχουν όλοι όσοι κάνουν το κράτος, και ότι και οι άλλες τάξεις με όλες τους τις διαφορές, έχουν κάποια κοινά συναισθήματα, κοινές ιδέες, κοινές παραδόσεις, κοινά συμφέροντα, κοινές ανάγκες και την μεγάλη ανάγκη της αλληλεγγύης μεταξύ τους. Δεν μπορεί να τα παραγνωρίσει αυτά η τάξη που κυβερνά, γιατί αλλιώς δεν στέκεται.......Εσύ παίρνεις βάση και αρχή για τις σκέψεις σου τις κοινωνικές τάξεις. Παίρνεις έναν μεγαλωτικό φακό και ξεδιαλύνεις τους οικονομικούς λόγους που πλάθουνε τις τάξεις. Και απ΄αυτού προχωρείς και βγάζεις συμπεράσματα λογικά και σύμφωνα με τις αρχές σου. Αλλ΄ ο φακός σου μεγενθύνει πάρα πολύ εκείνα που με επιμονή παρατηράς. Πιάνεις τα πλήθη και χάνεσαι αυτού μέσα και όλα από κει γυρεύεις να τα βρεις. Τη μεγάλη δύναμη που μια εξαιρετική ιδιοφυία μπορεί να μαζέψει στα χέρια της, δεν φαίνεσαι να την διακρίνεις καλά, ούτε την υπερβολική σπρωξιά που μπορεί την κατάληλη στιγμή να δώσει σε ένα έθνος ολάκερο-όχι μονάχα σε μια τάξη- μια ιδέα, και όταν δεν προέρχεται από το στομάχι.
Εγώ για βάση της σκέψης μου βάζω το salus populi, των ανθρώπων όπως και των ομάδων
της κοινωνίας μου, δεν τα τη σωτηρία, την ζωή όλου του έθνους που με γέννησε. Αγαπώ όλες τις τάξεις του έθνους μου και κάποτε δεν τις ξεχωρίζω, τα παλέματαπολυλογαριάζω. Παντού και πάντοτε υπάρχουν. Πιστεύω πως όταν ο ανταγωνισμός μεταξύ των τάξεων - που υπάρχει πάντα- μπει στην πρώτη γραμμή και γίνει η πρώτη φροντίδα και σκέψη των ανθρώπων ενός κράτους, και γίνει αυτό ιδανικό κιόλας, το κράτος αυτό δεν είναι πια για να ζήσει. Μπορεί το έθνος να εξακολουθεί να ζει, αλλά το κράτος θα χαντακωθεί. Πιστεύω και τούτο, πως μια ιδέα, άμα καταφέρει ένας η πολλοί να την βάλουν στο κεφάλι ενός έθνους, όχι μόνο δύσκολα βγαίνει, αλλά όσο υπάρχει μπορεί να σπρώξει το έθνος να αναποδογυρίσει βουνά, και τα δικά του τα συμφέροντα το κάθε άτομο για καιρό να ξεχάσει.Και πιστεύω πως ένας άνθρωπος μπορεί να αξίζει περισσότερο από τα πλήθη των ανθρώπων: Μου αρέσει ο άνθρωπος, δεν μ΄αρέσουν τα πλήθη με την χοντροκοπιά τους. Έχουν βέβαια δύναμη τα πλήθη, αλλά και ο ένας άνθρωπος έχει δύναμη πιο τρανή και πιο έμορφη.....
"ΙΔΑΣ" (Ίων Δραγούμης)
Πηγές
Περιοδικό "Νουμάς", τεύχος 271
Αφιέρωμα στην ιστοσελίδα "Πόντος και Αριστερά" για την ανάλυση του Σκληρού για το "Ανατολικό Ζήτημα"
Ενδιαφέρουσα βιογραφία του Γεώργιου Σκληρού
Ιων Δραγούμης. Ένας ευπατρίδης που ακούραστα κοπίασε για το καλό της Ελλάδας. Η συμβολή του στην οργάνωση του αγώνα στη Μακεδονία μας μέγιστη. Στην Ελλάδα υπήρξαν κάποτε και άξιοι πολιτικοί....
ΑπάντησηΔιαγραφήΥπάρχουν και αρκετές άλλες πλευρές που είναι καλό οι μελετητές να γνωρίζουν:
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο νεοτουρκικό κίνημα του 1908 αντιμετωπίστηκε από τον Γ. Σκληρό -που γεννήθηκε στην Τραπεζούντα του Πόντου- και τον Δ. Γληνό -από τη Σμύρνη της Ιωνίας- ως ένα απειλητικό εθνικιστικό κίνημα μιας στρατιωτικής γραφειοκρατίας, η οποία απειλούσε τα ζωτικά συμφέροντα των υπόδουλων λαών. Δεν είναι βέβαια τυχαίο ότι και οι δύο προέρχονται από το μικρασιατικό σοσιαλιστικό κίνημα, το οποίο ανδρώθηκε συγκρουόμενο με την αυταρχική Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Αντίθετα, ο εθνικισμός του ελλαδικού χώρου, δια μέσου των Ί. Δραγούμη και Αθ. Σουλιώτη-Νικολαϊδη παρήγαγε τις αυταπάτες περί ελληνο-οθωμανικής συνενόησης. Χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Ίων Δραγούμης αντιμετώπιζε την προοπτική των ελληνο-τουρκικών σχέσεων: «Απώτερος σκοπός μας πάντοτε θα είναι είναι η σύμπηξις Ανατολικής Ομοσπονδίας». (Ίων Δραγούμης, Ελληνικός πολιτισμός, εκδ. Φιλόμυθος, Αθήνα, 1993, σελ. 207-208.)
Την επαύριο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και ενώ επίκειτο η διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στα Συνέδρια Ειρήνης που διαμόρφωναν γεωπολιτικά τον μεταπολεμικό κόσμο, ο Ίων Δραγούμης έχει ακριβώς την ίδια άποψη με τον Παντρ. Πουλιόπουλο και τον Γ. Κορδάτο και αντιτίθεται σε κάθε προσπάθεια παρέμβασης της Ελλάδας στην Ανατολική Θράκη και στη Μικρά Ασία: «Ας μας αφήσουν ήσυχους στα σύνορά μας. Αυτό προπάντων θέλω και γι αυτό λέω ‘Κάτω οι ιμπεριαλισμοί». (Ίων Δραγούμης, Φύλλα Ημερολογίου, τόμ. 6ος, εκδ. Ερμής, Αθήνα, 1987, σελ. 63.) Ο φιλομπολσεβικισμός του θολώνει το μυαλό του............
...........Εντυπωσιακά αρνητική είναι η ιεράρχηση των εχθρών της Ελλάδας από τον Ίωνα Δραγούμη το Φλεβάρη του 1919: Βενιζέλος, Μικρασιάτες και Κρητικοί. Τους θεωρεί όλους «πράκτορες του ιμπεριαλισμού» που «θα σαρωθούν από τα λαϊκά κύματα που υψώνονται». (Ίων Δραγούμης, «Ο Βενιζέλος και ο ιμπεριαλισμός», στο Αριστερά και Ανατολικό Ζήτημα, ό.π., σελ. 156, 157.)
ΑπάντησηΔιαγραφήΓια τον Δραγούμη δεν υπάρχουν οι Τούρκοι ως εχθροί, ούτε αναγνωρίζει ότι είχε πραγματοποιηθεί γενοκτονία από το 1914. Γι αυτόν ο εχθρός της Ελλάδας είναι μόνο οι: «Βενιζέλος, Μικρασιάτες και Κρητικοί».
Όμως η αντίληψη των σοσιαλιστών που προέρχονταν από την Οθωμανική Αυτοκρατορία βρισκόταν στον αντίποδα των θέσεων που διατύπωναν τόσο οι εθνικιστές του βαλκανικού ελληνισμού, όσο και οι σοσιαλιστές τους. Ο Γ. Σκληρός θεωρούσε ότι ο ιστορικός ρόλος της Ελλάδας ήταν η απελευθέρωση των αλύτρωτων Ελλήνων: “…Μόνο μια γενική ένωση όλων των μη τουρκικών στοιχείων σε ένα πολιτικό συνασπισμό και μια ανάλογη πανβαλκανική συμμαχία και επιμαχία των κρατών του Αίμου, θα μπορέσει να ισοφαρίση τις δυνάμεις του μουσουλμανικού τουρκικού όγκου, και να βάλη από τη μια τις σωβινιστικές υπερβολές των Νεοτούρκων σε ομαλά όρια, και από την άλλη να υποδείξη σε μερικές μεγάλες Δυνάμεις, πώς το ζήτημα της Ανατολής είναι μονάχα ζήτημα των λαών της, που έχουν πια αρκετά χειραφετηθή, ώστε να βρουν μόνοι τους τα κατάλληλα μέσα για την περιφρούρηση των εθνικών τους δικαιωμάτων, δηλαδή αυτού του πολιτισμού ολάκερης της Ανατολής.” (Γεώργιος Σκληρός, «Το Ζήτημα της Ανατολής», στο Αριστερά και Ανατολικό Ζήτημα, εκδ. Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα, 1998, σελ. 77-99.)
Ο Δ. Γληνός γράφει με εξαιρετική οξυδέρκεια: “Εύρομεν ότι ο μόνος τρόπος αμύνης των μη Τούρκων κατά του επιδιωχθησομένου αμειλίκτως εκτουρκισμού είνε η συστηματική διοργάνωσίς των ως πολιτικών παραγόντων…η μόνη ultima ratio κατά του εσχάτου κινδύνου των εν Τουρκία Χριστιανών… είνε η στρατιωτική και ναυτική οργάνωσις η σκόπιμος και τελεία και επί ωρισμένου σχεδίου προπαρασκευή προς δράσιν των περί την Τουρκία χριστιανικών κρατών… Η τουρκική αστική τάξις θα φανή συμβιβαστική μόνον, εάν γνωρίζει ότι απέναντί της έχει ωργανωμένους και ισχυρούς αντιπάλους, έτοιμους να αναλάβωσι τον περί πάντων αγώνα.» (Δημήτρης Γληνός, «Η τουρκική μεταπολίτευσις και αι συνέπειαι αυτής», στο Αριστερά και Ανατολικό Ζήτημα, ό.π., 101-134.)
.
Η αντίληψη του Δραγούμη και του Ανατολικού Κόμματος θα επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο ο μοναρχικός χώρος αντιμετώπιζε τα φαινόμενα και θα οδηγήσει στην υποτίμηση της μικρασιατικής παραμέτρου. Χαρακτηριστική είναι η αποστροφή του Ιωάννη Μεταξά προς οποιαδήποτε ελληνική εμπλοκή της Ελλάδας στη Μικρά Ασία ήδη από το 1915. Σε έγγραφό του προς τον μονάρχη, αναπτύσσει τις απόψεις αυτές με βάση τις οποίες θεωρείται «αποικιακή» η ελληνική πρόθεση επέκτασης της κυριαρχίας στα μικρασιατικά παράλια. Στο ίδιο έγγραφο ο Μεταξάς εκτιμούσε ότι οι Γερμανοί θα είναι οι τελικοί νικητές στον Α’ παγκόσμιο πόλεμο.
κατ΄ αρχάς την πηγή αυτή (Ίων Δραγούμης, «Ο Βενιζέλος και ο ιμπεριαλισμός», στο Αριστερά και Ανατολικό Ζήτημα, ό.π., σελ. 156, 157.) δεν την γνωρίζω ούτε την έχω ξανακούσει ποτέ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚατά δεύτερον όντως η αντιβενιζελική πλευρά είναι γεγονός πως δεν έβλεπε με καλό μάτι την εκστρατεία στην Ιωνία, επειδή η πλειοψηφία του πληθυσμού πλην της Σμύρνης δεν ήταν Ελληνική. Αυτό δεν αφορούσε την Ανατολική Θράκη από όσο ξέρω.
Η αντιπαλότητα με τους "Κρητικούς" προφανώς δεν αφορούσε τους κρητικούς συλλήβδην, αλλά μάλλον είχε να κάνει με την χρησιμοποίηση Κρητικών σε μονάδες καταστολής τόσο στην Θεσσαλονίκη όσο και στην Αθήνα. Οι περίφημοι "γυπαραίοι" ηταν όλοι Κρητικοί και αφού τον δολοφόνησαν στην Κηφισίας, κρύφτηκαν όλοι στην Κρήτη.
Η ιδέα της παμβαλκανικής συνεργασίας των λαών είχε διατυπωθεί ήδη από τον Κουμουνδούρο το 1865 (όχι βέβαια με τόση οξυδέρκεια και σε άλλες εποχές) και πήρε μάλιστα συγκεκριμένες διπλωματικές πρωτοβουλίες
"....επειδή η πλειοψηφία του πληθυσμού πλην της Σμύρνης δεν ήταν Ελληνική"
ΑπάντησηΔιαγραφήΕνώ η Μακεδονία το 1912 είχε πλειοψηφία!!!! Ε;
Πώς γίνεται και την ίδια ακριβώς θέση με το Λαϊκό Κόμμα και τους λοιπούς εκείνης της εποχής, για τα Μικρασιατικά έχει και το ΚΚΕ;
Τυχαίο; Δε νομίζω!
Κωσταντίνος
η σύμπλευση Λαικού κόμματος και ΚΚΕ, όσες φορές έγινε, ήταν εντελώς συγκυριακή, χωρίς συννενόηση μεταξύ των ηγεσιών των δύο κομμάτων.
ΑπάντησηΔιαγραφήάλλωστε ανάμεσα στους δύο υπάρχει ένας ωκεανός ιδεολογίας ως διαφορά. Το ΚΚΕ πολέμησε με συνέπεια και τις κυβερνήσεις του Λαικού κόμματος.
Αν τώρα σε κάποιες διαδηλώσεις ενώθηκαν κομμουνιστές και βασιλόφρονες μάλλον αυτό οφείλεται στην ψυχολογία του όχλου και όχι σε κάποια συμφωνία....
για την μακεδονία δεν καταλαβαίνω τι εννοείς. Αν εννοείς ότι οι Έλληνες δεν είχαν την πλειοψηφία, καλό είναι να μας πεις ποιός την είχε...
O Δραγούμης είχε μια πολύ απλή και σωστή λογική σε ότι είχε να κάνει με αλύτρωτες πατρίδες (παντού)
ΑπάντησηΔιαγραφή"Οι Οθωμανοί είχαν ήδη χάσει την ταύτοτητά τους. Αν το εμπόριο, τα γράμματα και οι τέχνες έχουν Ελληνικό χαρακτήρα, αργά ή γρήγορα οι περιοχές θα έρθουν στην Ελλάδα. Αν όχι εντελώς τότε κατ'ουσίαν"
Σωστή λογική αν σκεφτούμε την Κύπρο
Κάποιοι ανίσχυροι μουσουλμάνοι Τουρκικής καταγωγής που θα είχαν την τυπική μόνο διακυβέρνηση ορισμένων ασήμαντων περιοχών δε μας χαλούσε να είναι φίλοι μας. Αυτό εννοούσε συμβίωση.
Αυτό ακριβώς είχε καταλάβει και ο ατατούρκ (κρατιέμαι να μη βρίσω) και έκανε ότι έκανε τότε αλλά το συνέχισε αργότερα σε Ίμβρο, Τένεδο, Κωνσταντινούπολη κλπ.
Όπως βλέπετε ο υγιείς Εθνικισμός δεν αφορά ούτε ναζιστικούς χαιρετισμούς, ούτε σπασίματα κεφαλιών και κυρίως ούτε πόλεμο όπως θέλουν να υποστηρίζουν μερικοί που κατα βάθος τον φοβούνται.
υγ. Τα περί Βενιζέλου (που ήταν όντως πολιτικός ΑΝΤΙΠΑΛΟΣ), Μικρασιατών και Κρητικών είναι μπαρούφες για να δημιουργήσει κλίμα και εντυπώσεις κάποιος άλλος ανώνυμος